Amok Koşucusu

Amok Koşucusu doktor olarak yardıma ihtiyaç duyan bir insana el uzatmanın vicdani yükümlülüğüyle kendi karmaşık duyguları arasında sıkışıp kalan bir adamın hikâyesidir. Hollanda Doğu Hint Adaları’nda görev yapan bir doktor, dara düşüp kendisine başvuran çok zengin bir kadının “yardım” talebini geri çevirir. Zira kadının mağrur ve hesapçı tavrı karşısında büyük bir öfkeye kapılmış, gururuna yenik düşmüştür. Ancak söz konusu olan insan hayatıdır. Kısa süre içinde pişmanlığın pençesine düşer. Kadına yardım etmeyi saplantı haline getiren doktor, Malezya halkında rastlanan bir nevi öldürücü delilik olan hummanın, amokun etkisi altına girer. Stefan Zweig (1881-1942): Roman, şiir, öykü, deneme ve oyun gibi farklı türlerde yetkin ürünler veren yazar,  Viyana’da doğdu. Yaşamı boyunca Avrupa’nın hızlı değişimine tanıklık etti. 1913’te Salzburg’a yerleşti. 1934’te Nazilerin baskısı yüzünden bu kentten ayrıldı. Önce İngiltere’ye, 1940’ta da Brezilya’ya göç etti. 1942’de karısıyla birlikte intihar etti. Önemli denemeleri arasında Balzac, Dickens ve Dostoyevski’yi konu aldığı Drei Meister (1920; Üç Büyük Usta); Hölderlin, Kleist ve Nietzsche’yi incelediği Der Kampf mit dem Dämon (1925; Kendileriyle Savaşanlar) ile Casanova, Stendhal  ve Tolstoy’la ilgili Drei Dichter ihres Lebens (1928; Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar) sayılabilir. Yazara ün kazandıran bir başka yapıtı Sternstunden der Menschheit’tır (1928; Yıldızın Parladığı Anlar). Zweig ayrıca Joseph Fouché, Marie Antoinette ve Mary Stuart’ın nesnelikten çok sezgiye dayanan biyografilerini yazmıştır. Çok sayıda yapıtı arasında Verwirrung der Gefühle (1925; Karmaşık Duygular) adlı bir öykü kitabıyla Ungeduld des Herzens (1938; Sabırsız Yürek) adlı bir psikolojik romanı da mevcuttur.

Orta Düzey Satranç Kaynak Kitabı İÇİNDEKİLER ÜNİTE -1 TAŞLARIN DEĞERİ Taşların değeri Taşın hareket yeteneği Taşın konumu Taşların uyumu Birlikte hareket edebilme Aynı kareye saldırma Her bir taşın ayrı ayrı değerlendirilmesi Piyon At Fil Kale Vezir Şah ÜNİTE -2 SAVUNMA AÇILIŞLARI Fransız savunması İlerleme devam yolu Hamle bulmaca ÜNİTE -3 SATRANÇ TAKTİĞİ Satranç taktiğine giriş Çatal hamlesi Şiş hamlesi Ara hamle Bekleme hamlesi Hazırlık hamlesi Taktik konum Açmaz konumu Örtü konumu Çifte tehdit Açarak şah Çifte şah Şah kanadı zayıflıkları Korunmasız şahlar ÜNİTE -4 KONUMSAL OYUN Konumsal oyun Merkez kareler Açık hatlar Açık diyagoneller Zayıf kareler Piyon yapısı Piyon zinciri Geçer piyon Bingeç piyon – (Duble piyon) Geri kalmış piyon Hava deliği Satranç klasikleri ÜNİTE -5 OYUN SONU Şaha karşı şah ve piyon Kenar piyon Birleşik iki piyona karşı şah Birleşik olmayan iki piyona karşı şah Fil ve piyona karşı şah At ve piyona karşı şah Hamle bulmaca ÜNİTE -6 ATAK Atak Şah kanadı atağı Vezir kanadı atağı Satranç klasikleri ÜNİTE -7 VEZİR GAMBİTİ Gambit Vezir gambiti Kabul edilen vezir gambiti Kabul edilmeyen vezir gambiti Hamle bulmaca ÜNİTE -8 Bloke etme Saptırma Savunmanın yıkılması Kate temizleme Tuzak Değirmen Engelleme X ışını atağı Aşırı yüklenme ( fazla görev alma) Hata açma Kombinezon Mat kombinezonları Taş kazanma kombinezonları Beraberlik kombinezonları Pat kombinezonları Sürekli şah Hamle bulmaca ÜNİTE -9 ALET OYUN SONU İki fil matı At-fil matı İki ata karşı şah Vezire karşı kale Vezire karşı fil Vezire karşı at Vezire karşı iki hafif alet Vezire karşı iki fil Vezire karşı iki at Vezire karşı fil Kaleye karşı at Hamle bulmaca puan cetveli Satranç sözlüğü

Arayışlar Lou Andreas-Salomé bu yapıtında bir erkeğe kayıtsız şartsız teslim olmakla, ondan bütünüyle bağımsızlaşma arasında gidip gelen bir kadının hikâyesini anlatır. Bu iki uç nokta arasında bocalama hali, yazarın kendi hayatında da başa çıkmak zorunda kaldığı bir meseledir. Artık Paris’te atölyesini kurmuş ve kendini sanatına adamış bir ressam olan kahramanı, yeniyetmelik döneminde çılgınca âşık olmuştur. Ancak daha sonra ilişkisinin son bulmasıyla girdiği yolda, sanatını yaşama mutluluğunun gençlik aşkına üstün gelmesiyle, kendini gerçekleştirme hedefine doğru şevkle ilerlemektedir. Benzer biçimde, yazarın kendi yeniyetmelik dönemine ve hatta yetişkin yaşamına da bitmek tükenmek bilmeyen bir entelektüel merak yön vermiş; duygusal tatmini bile entelektüel kaynaklarda aramıştır. Bu novellanın kahramanı da sonunda tıpkı yaratıcısı gibi kendi benliğini keşfedecek ve “katlanmayı” seçen kadınların kuşaklar boyu oluşturduğu zincire eklemlenmek yerine, potansiyelini hayata geçirerek özgürce, dolu dolu yaşamayı seçecektir. LOU ANDREAS-SALOM (1861-1937): Yeni ve devrimci fikirlerin filizlenmeye başladığı bir dönemde Petersburg’da dünyaya gelen yazar ve psikanalist Salomé, küçük yaşta Almanca ve Fransızca öğrendi. On yedi yaşındayken bir din adamından teoloji ve felsefe dersleri aldı. Zürich Üniversitesi’nde teoloji ve sanat tarihi okudu. Salomé 1882’de Nietzsche’nin evlenme teklifini geri çevirerek, Oryantalist F. C. Andreas’la evlendi. 1897’de Rainer Maria Rilke’yle tanıştı ve kendisine âşık olan şairin hayatında önemli bir rol oynadı. 1911’de Viyana’daki psikanalistlerin çevresine girdi. Sigmund Freud’un öğrencisi ve yakın dostu oldu. Im Kampf um Gott (1885; Tanrı Uğrunda Savaş), Ruth (1895), Im Zwischenland (1902; Ara Memlekette) ve Rodinka (1923) romanlarından bazılarıdır. Ayrıca dini ve felsefi konulardan tiyatro ve edebiyat eleştirisine uzanan geniş bir yelpazede denemeler ve monografiler kaleme aldı. Kurmaca dışı yapıtları arasında Friedrich Nietzsche in seinen Werken (1894; Yapıtlarında Friedrich Nietzsche) ve Rainer Maria Rilke (1928) dikkat çeker.

Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler Afet İnan, Atatürk’ün hayatının son 13 yılında her zaman yakınında bulunmuş ve yakın tarihimizin dönüm noktalarının hem aktörü hem de tanığı olmuştu: Önyargılar ve yetersiz bilgiler nedeniyle hakkınca bilinmeyen tarihimizin, Türk Tarih Kurumu sayesinde gerçek yerini almasını sağlamak… Türk kadınının modern toplumdaki yerini alması yolunda bizzat örnek oluşturmak ve seçme-seçilme hakkının tanınmasına öncüsü olmak… Ve Atatürk’ün pek çok konudaki görüşlerine ilk elden tanıklık… Afet İnan, Atatürk döneminde yaşadıklarını ve ondan dinlediklerini okuyucuyla paylaşıyor. Dili genç kuşaklar için anlaşılır hale getirilen bu baskı, bazıları okuyucuyla ilk kez buluşan fotoğraflarla daha da zenginleştirildi. Prof. Dr. Afet İnan (1908-1985) Selanik-Doyran’da doğdu. Balkan Savaşı sırasında ailesiyle buradan göç etti. Memur olan babasının tayinleri dolayısıyla ilkokulu Adapazarı, Ankara, Mihalıççık ve Biga’da okudu. Tarihe ilgisi 1921’de taşındıkları eski Selçuklu kenti Alanya’da başladı. Özel dersler aldı. 1923’te fark sınavlarını vererek Bursa Kız Öğretmen Okulu’na üçüncü sınıftan kaydoldu, 1925’te mezun oldu. İzmir’de işe başlamasının üçüncü haftasında kenti ziyaret eden Mustafa Kemal’in öğretmenler için verdiği çay ziyaretinde Atatürk’le tanıştı. Atatürk’ün emriyle Lozan’a gönderildi. İki yıl öğrenimden sonra İstanbul’da Notre Dame de Sion Kız Lisesi’ne kaydoldu. Orada okuduğu tarih kitaplarında Türk tarihiyle ilgili önyargılı ve yanlış ifadeler üzerine Atatürk’le tarih çalışmalarına başladı. Ankara Musiki Muallim Mektebi’nde 1929’da başlayan öğretmenliği sırasında, TTK’ya dönüşecek olan Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti’nde, ardından da TDK’da, kurucu üye olarak görev aldı. 1935-38’de Cenevre Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Bilimler Fakültesinin Yakınçağ ve Modern Tarih Bölümünü bitirdikten sonra, 1939’da da aynı fakültede doktora yaptı. Yurda dönüşünde DTCF’de doçent vekili, 1942’de doçent, 1950’de profesör oldu. TTK, TDK ve UNESCO üyesiydi. 7 Haziran 1985’te ardında iki çocuk, üç torun ile 30’u aşkın kitap, pek çok makale, konferans metni ve teblip bırakarak vefat etti.

Atebetü’l-Hakayık Edib Ahmed Yüknekî (yaklaşık 11. yy sonu-12. yy ilk yarısı): Eserinde adının Edib Ahmed, doğduğu yerin Yüknek, baba adının Mahmud-ı Yüknekî olduğu belirtilen şair hakkında çok az bilgiye erişilebilmiştir. Arapça ve Farsça bildiği tahmin edilmekte, esere sonradan eklendiği düşünülen bölümde gözlerinin görmediği söylenmektedir. Doğum ve ölüm tarihi gibi Yüknek ilinin yeri de kesin olarak tespit edilebilmiş değildir. Yazılı Türk edebiyatının ilk döneminden günümüze ulaşabilmiş az sayıda eserden biri olan Atebetü’l-Hakayık, Hakaniye lehçesi de denilen Karahanlı dönemi Türkçesinin nadir örneklerindendir. Türk edebiyatı tarihinde ayrı bir öneme sahiptir.  Uygur Türkçesi ve aruz ölçüsüyle yazılmış olan Atebetü’l-Hakayık, kolayca anlaşılacak ve akılda tutulabilecek şekilde düzenlenmiştir.  Yazarı tarafından Büyük Emir Dad Sipehsâlâr Bey’e armağan edilmiştir. Ayşegül Çakan (1960): Çeşitli gazete ve yayınevlerinde 1978’den bu yana editörlük yapan ve Eski Türk Edebiyatı alanında çalışmalarını sürdüren çevirmen, Atebetü’l-Hakayık’ı Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’ndeki Arapça harflerle yazılmış Uygurca nüshayı esas alarak günümüz Türkçesine aktarmıştır. Ayşegül Çakan’ın daha önce yaptığı Kutadgu Bilig çevirisi de Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi’nde yayımlanmıştır. Atebetü’l-Hakayık ve Edib Ahmed Yüknekî Atebetü’l-Hakayık, yazılı Türk edebiyatının ilk döneminden günümüze dek ulaşabilmiş az sayıdaki eserden biridir. Bu yönüyle Divan-ı Ligat’it-Türk ve Kutadgu Bilig gibi edebiyatımızın en önemli eserleri arasında yer alır. Eser, Hakaniye lehçesi de denilen Karahanlı dönemi Türkçesinin elimizde bulunan nadir örneklerinden biri olması ve Orta Asya Türk kültüründen izler taşıması dolayısıyla da edebiyatımız içinde ayrı bir yere sahiptir.